PODSTAWY PRAWNE
· Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz.U. Nr 114, poz. 1191),
· Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2004 r. w sprawie wzorów wniosków o udzielanie pomocy finansowej na uzyskiwanie rent strukturalnych objętych planem rozwoju obszarów wiejskich (Dz.U. Nr 161, poz. 1684),
· Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 czerwca 2004 r. w sprawie maksymalnych stawek taksy notarialnej (Dz.U. Nr 148, poz. 1564 z późn. zm.).
Cele działania
· poprawa struktury gospodarstw rolnych oraz ich produktywności;
· zapewnienie dochodu rolnikom, którzy zrezygnują z prowadzenia działalności rolniczej w wieku przedemerytalnym;
· obniżenie średniej wieku osób prowadzących działalność rolniczą (przyspieszenie procesu wymiany pokoleniowej);
· przeznaczenie gruntów rolnych na cele nierolnicze w przypadku, gdy działalność rolnicza na tych użytkach rolnych nie może być prowadzona w zadowalających ekonomicznie warunkach;
Beneficjenci
Renta strukturalna przysługuje producentowi rolnemu, będącemu osobą fizyczną, który:
1. ukończył 55 lat, lecz nie osiągnął jeszcze wieku emerytalnego (mężczyzna – 65 lat, kobieta – 60 lat);
2. prowadził nieprzerwanie działalność rolniczą w gospodarstwie rolnym, przez co najmniej ostatnie 10 lat przed złożeniem wniosku o rentę strukturalną i w tym okresie podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, przez co najmniej 5 lat;
3. wpisany został do ewidencji producentów, stanowiącej część krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności;
4. podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w dniu złożenia wniosku o rentę strukturalną;
5. nie posiada zaległości z tytułu opłacania składek na ubezpieczenie społeczne rolników;
6. przekazał posiadane gospodarstwo rolne o łącznej powierzchni użytków rolnych wynoszącej co najmniej 1 ha;
7. zaprzestał prowadzenia wszelkiej towarowej działalności rolniczej;
8. zrezygnował z zatrudnienia i nie wykonuje pracy zarobkowej podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Renta strukturalna nie przysługuje rolnikowi, jeżeli:
a. ma on ustalone prawo do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego lub ubezpieczenia społecznego rolników;
b. grunty wchodzące w skład gospodarstwa, planowane do przekazania, zostały przejęte od innego rolnika, który je przekazał w celu uzyskania renty strukturalnej, chyba że wnioskodawca prowadził działalność rolniczą w powiększonym gospodarstwie, co najmniej 5 lat.
Uprawniony do renty strukturalnej (beneficjent) może, po przekazaniu gospodarstwa rolnego, prowadzić działalność rolniczą na gruntach będących w jego posiadaniu (współposiadaniu) o powierzchni nie większej niż 0,5 ha UR wraz z siedliskiem, które nie stanowią gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym. Działalność rolnicza (w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej), prowadzona na pozostawionych gruntach, może służyć wyłącznie zaspokajaniu potrzeb własnych rolnika i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
Jeżeli rolnik nie spełnia warunków do uzyskania renty strukturalnej lub nie zamierza się ubiegać o to świadczenie, prawo do renty strukturalnej ustala się jego małżonkowi, o ile spełnia on wszystkie warunki przewidziane dla rolnika (beneficjenta) z wyjątkiem warunku dotyczącego obowiązku bycia wpisanym do ewidencji producentów stanowiącego część krajowego systemu ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, a następnie złoży wniosek o przyznanie renty strukturalnej.
Forma przekazania gospodarstwa
Warunek przekazania gospodarstwa uważa się za spełniony jeżeli zostały przekazane wszystkie użytki rolne wchodzące w skład gospodarstwa, będące zarówno przedmiotem odrębnej własności rolnika i jego małżonka, jak również przedmiotem ich współwłasności przez:
a. odpłatne lub nieodpłatne przeniesienie własności na rzecz następcy, albo
b. odpłatne lub nieodpłatne przeniesienie własności na powiększenie jednego lub kilku gospodarstw rolnych, albo
c. na powiększenie jednego lub kilku gospodarstw rolnych przez przekazanie w dzierżawę, na podstawie zawartej umowy na okres co najmniej 10 lat.
Umowa powinna być sporządzona:
a. przy trwałym przekazaniu - w formie aktu notarialnego
b. przy przekazaniu w dzierżawę - w formie aktu notarialnego lub pisemnej umowy zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków.
Na rzecz innego rolnika gospodarstwo może być przekazane w sposób trwały lub w formie umowy dzierżawy. Jednakże w przypadku, gdy rolnikiem przejmującym jest:
a. zstępny lub pasierb przekazującego;
b. osoba pozostająca z przekazującym we wspólnym gospodarstwie domowym;
c. małżonek osoby wymienionej w lit. a) lub b);
gospodarstwo musi być przekazane w sposób trwały.
W przypadku przekazania gospodarstwa rolnego następcy gospodarstwo musi być przekazane w sposób trwały w całości (nie licząc działki, którą rolnik może pozostawić sobie na potrzeby własne i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym). Jeżeli rolnik lub jego małżonek ubiegający się o rentę strukturalną oprócz własnego gospodarstwa rolnego posiada także grunty wydzierżawione, przejmujący wstępuje w prawa dzierżawcy, jeżeli właściciel gruntów wyrazi na to zgodę. W innym przypadku ubiegający się o rentę strukturalną zwraca grunty dzierżawione właścicielowi.
Warunek przekazania gospodarstwa rolnego, w celu uzyskania prawa do renty strukturalnej, uważa się także za spełniony, jeżeli rolnik przekaże grunty wchodzące w skład jego gospodarstwa rolnego, w sposób trwały osobie prawnej lub jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, jeżeli działalność rolnicza należy do zakresu jej działania oraz jeżeli Agencja Nieruchomości Rolnych skorzysta z prawa pierwokupu (w zakresie sprzedaży) lub prawa wykupu (jeżeli przeniesienie własności nieruchomości rolnej następuje w wyniku zawarcia umowy innej niż umowa sprzedaży), zgodnie z ustawą z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U Nr 64, poz. 592).
Rolnik ubiegający się o rentę strukturalną przekazując gospodarstwo rolne zobowiązany jest również przekazać odpłatnie lub nieodpłatnie posiadany inwentarz żywy (za wyjątkiem zwierząt hodowanych na potrzeby własne i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym) oraz przysługujące mu prawa i obowiązki związane z prowadzoną działalnością rolniczą na tych gruntach (np. dopłaty obszarowe, kwoty produkcyjne, zobowiązania rolnośrodowiskowe, itp.). Pierwszeństwo w przejęciu inwentarza żywego oraz praw związanych z przekazywanym gospodarstwem rolnym ma przejmujący gospodarstwo rolne.
Użytki rolne mogą być przekazane:
1. osobie fizycznej, która spełnia łącznie następujące warunki:
a. jest rolnikiem młodszym niż rolnik przekazujący gospodarstwo rolne lub jest następcą przekazującego,
b. posiada kwalifikacje zawodowe przydatne do prowadzenia działalności rolniczej,
c. nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników,
d. zobowiąże się do prowadzenia działalności rolniczej na przejętych użytkach rolnych przez okres co najmniej 5 lat;
2. osobie prawnej albo jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej:
a. jeżeli działalność rolnicza należy do zakresu jej działalności lub
b. na cele ochrony przyrody w rozumieniu przepisów o ochronie przyrody, a w szczególności na tworzenie lub powiększanie parków narodowych lub rezerwatów przyrody;
3. osobie fizycznej, osobie prawnej albo jednostce organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej z przeznaczeniem do zalesienia, jeżeli użytki te zostały przeznaczone do zalesienia w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Wysokość wsparcia i wypłata świadczenia.
Podstawowa wysokość renty strukturalnej stanowi 210 % kwoty najniższej emerytury.
Od 01.03.2003 r. wysokość najniższej emerytury wynosi 562,58 zł. Kwota najniższej emerytury może ulegać zmianie. Jej wartość i terminy waloryzacji są określane w przepisach o emeryturach i rentach z FUS i ogłaszane przez Prezesa ZUS w formie Komunikatu w Dzienniku Urzędowym Rzeczpospolitej Polskiej – Monitor Polski.
Wysokość renty strukturalnej może być zwiększona:
1. o 60 % kwoty najniższej emerytury, jeżeli wnioskodawca pozostaje w związku małżeńskim i spełnione są następujące warunki:
a. gospodarstwo rolne przekazane w ramach programu rent strukturalnych stanowiło źródło utrzymania dla obojga małżonków;
b. oboje małżonkowie w dniu przekazania gospodarstwa rolnego spełniają warunki określone dla beneficjenta renty strukturalnej;
c. małżonek wnioskodawcy nie posiada własnych źródeł dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, za wyjątkiem prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej, i nie ma ustalonego prawa do emerytury albo renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego;
2. o 50% kwoty najniższej emerytury za przekazanie gospodarstwa rolnego o powierzchni co najmniej 3 ha użytków rolnych, w przypadku przeniesienia własności UR wchodzących w skład gospodarstwa rolnego;
3. po 3 % kwoty najniższej emerytury za każdy przekazany na własność pełny hektar użytków rolnych przekazywanego gospodarstwa powyżej 3 ha użytków rolnych na powiększenie innego gospodarstwa rolnego, ale nie więcej niż za 20 ha użytków rolnych powyżej 3 ha tych użytkó;.
4. po 3 % kwoty najniższej emerytury za każdy przekazany na własność pełny hektar użytków rolnych powyżej 3 użytków rolnych, jeśli przekazanie nastąpiło na rzecz rolnika będącego w wieku poniżej 40 lat, ale nie więcej niż za 20 ha użytków rolnych powyżej 3 ha tych użytków.
Łączna wysokość renty strukturalnej nie może wynosić więcej niż 440 % najniższej emerytury.
Rentę wypłaca się co miesiąc, nie dłużej niż przez okres 10 lat, licząc od miesiąca, w którym zostały spełnione wszystkie warunki wymagane do przyznania renty strukturalnej. Rentę przyznaje się tylko jednemu z małżonków.
W przypadku nabycia prawa do renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników w trakcie pobierania renty strukturalnej, uprawnionemu wypłaca się jedno wybrane przez niego świadczenie. Wniosek o rezygnację z renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników, zgodnie z przepisami ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, powinien być złożony, nie później niż w ciągu miesiąca od dnia otrzymania decyzji przyznającej rentę z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników.
Wypłata renty strukturalnej ulega zawieszeniu w całości, jeżeli uprawniony podejmie pracę zarobkową podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, bez względu na wysokość osiąganego z tego tytułu dochodu.
Uprawniony do renty strukturalnej traci prawo do wypłaty dodatku na małżonka, jeżeli ten małżonek:
a. nabędzie prawo do emerytury albo renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego lub
b. podejmie pracę zarobkową podlegającą obowiązkowi ubezpieczenia społecznego, za wyjątkiem prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
c. W razie śmierci uprawnionego do pobierania renty strukturalnej, świadczenie wypłaca się jego małżonkowi, jeśli przekazane w ramach programu rent strukturalnych gospodarstwo rolne stanowiło źródło utrzymania dla obojga małżonków, oraz jeżeli małżonek spełnia łącznie następujące warunki:
d. ukończył 55 lat, lecz nie osiągnął wieku emerytalnego;
e. złoży wniosek o przyznanie renty strukturalnej po zmarłym małżonku (beneficjencie renty strukturalnej);
f. nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego lub zaopatrzenia emerytalnego, lub ubezpieczenia społecznego rolników;
g. nie prowadzi działalności rolniczej;
h. nie posiada własnych źródeł dochodu z tytułu zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej podlegającej obowiązkowi ubezpieczenia społecznego.
Zasady dotyczące wypłaty, zmniejszania lub zawieszania renty strukturalnej stosuje się odpowiednio do renty wypłacanej małżonkowi po śmierci uprawnionego.
Po śmierci uprawnionego do renty strukturalnej, płatność z tego tytułu wypłaca się małżonkowi, lecz nie dłużej niż do dnia, do którego świadczenie pobierałby uprawniony. Jeżeli uprawniony do renty strukturalnej pobierał dodatek na małżonka, wysokość świadczenia wypłacanego małżonkowi po śmierci uprawnionego zmniejsza się o ten dodatek.
Postępowanie w sprawie przyznania renty rozpoczyna się na pisemny wniosek, złożony osobiście przez rolnika lub jego małżonka do właściwego, ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy, kierownika biura powiatowego ARiMR.
Osoba pobierająca rentę strukturalną zobowiązana jest do opłacania składki na fundusz emerytalno-rentowy rolników. Jeżeli renta strukturalna zawiera dodatek na małżonka, osoba pobierająca rentę strukturalną zobowiązana jest także do opłacania składki na fundusz emerytalno-rentowy za małżonka.
Renta strukturalna jest zwolniona z opodatkowania podatkiem dochodowym na zasadach określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych. Osoba pobierająca rentę strukturalną podlega obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego.
Miejsce i termin składania wniosków.
Wnioski są przyjmowane przez cały rok. Wniosek wraz z załącznikami składa się na formularzu udostępnionym przez ARiMR, w biurze powiatowym Agencji właściwym ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.
Źródło: www.arimr.gov.pl
